Trẻ Sơ Sinh Bị Tiêu Chảy: Nguyên Nhân và Cách Xử Lý Hiệu Quả

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là một vấn đề phổ biến khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Hiểu rõ nguyên nhân và biết cách xử lý kịp thời sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và phát triển của bé. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về triệu chứng, phương pháp điều trị, và biện pháp phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ nhỏ.

**1. Nguyên Nhân Gây Tiêu Chảy ở Trẻ Sơ Sinh**
- **Nhiễm virus/bacteria**: Rotavirus, E. coli là tác nhân chủ yếu gây tiêu chảy cấp.
- **Không dung nạp thực phẩm**: Sữa công thức, thức ăn mới có thể kích ứng hệ tiêu hóa.
- **Tác dụng phụ của kháng sinh**: Phá vỡ cân bằng vi khuẩn đường ruột.
- **Vệ sinh kém**: Dụng cụ ăn uống, môi trường ô nhiễm dễ truyền bệnh.

**2. Triệu Chứng Tiêu Chảy Cần Chú Ý**
- **Số lần đi ngoài tăng**: Trên 3 lần/ngày, phân lỏng hoặc nước.
- **Mất nước**: Da khô, mắt trũng, tiểu ít, mệt mỏi.
- **Sốt hoặc nôn**: Kèm theo biểu hiện nhiễm trùng.

**3. 5 Bước Xử Lý Tiêu Chảy Hiệu Quả**
**Bước 1: Bổ Sung Nước và Điện Giải**
Sử dụng dung dịch ORS (Oral Rehydration Salts) theo hướng dẫn WHO. Cho bé uống từng ngụm nhỏ, 50-100ml sau mỗi lần đi ngoài.

**Bước 2: Điều chỉnh Chế độ Ăn**
- Tiếp tục **cho bú sữa mẹ** để cung cấp kháng thể và dinh dưỡng.
- Trẻ ăn công thức: Chọn sữa low-lactose, chia thành nhiều bữa nhỏ.
- Tránh thức ăn giàu đường, dầu mỡ.

**Bước 3: Dùng Thuốc Theo chỉ định Bác Sĩ**
- **Kháng sinh**: Chỉ dùng khi xác nhận nhiễm bacteria (ví dụ Salmonella).
- **Probiotics**: Bifidobacterium, Lactobacillus giúp cân bằng vi khuẩn.
- **Zinc supplements**: Giảm thời gian tiêu chảy 20-30% (theo nghiên cứu UNICEF).

**Bước 4: Theo dõi Triệu Chứng Nặng**
Đưa bé đến bệnh viện ngay nếu có:
- Tiêu chảy >7 ngày
- Phân có máu/mủ
- Co giật, thân nhiệt >38.5°C

**Bước 5: Phòng Ngừa Tái Phát**
e- Tăng cường **rửa tay** trước khi chăm sóc bé.
- **Tiêm phòng Rotavirus**: Hiệu quả 80-90% (khuyến cáo Bộ Y Tế).
- Sử dụng nước sôi để sterilize dụng cụ ăn.

**4. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?**
- Bé <6 tháng có tiêu chảy kèm sốt.
- Mất nước mức trung/trầm (da không đàn hồi, mắt khô).
- Tiêu chảy dai 48 giờ không cải thiện sau điều trị tại nhà.

**5. 3 Sai Lầm Cha Mẹ Thường Mắc**
- **Ngừng cho bú sữa mẹ**: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng và kháng thể quan trọng.
- **Tự dùng thuốc kháng sinh**: Risko gây kháng thuốc và biến chứng.
- **Cho uống nước đường/nước lọc**: Không bổ sung điện giải, làm mất nước nặng hơn.

**Dữ Liệu Tham Khảo**
1. Hướng Dẫn WHO về Xử Lý Tiêu Chảy ở Trẻ (2023)
2. Bộ Y Tế Việt Nam: Khuyến cáo Phòng Ngừa Rotavirus
3. Nghiên cứu UNICEF: Hiệu Quả của Zinc trong Tiêu Chảy (2021)
4. Sách "Chăm Sóc Trẻ Sơ Sinh" - Hiệp Hội Nhi Khoa Việt Nam