Khi phát hiện ngón tay của con bỗng dưng sưng đỏ, nhiều phụ huynh không khỏi lo lắng. Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ đơn giản đến phức tạp. Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến và hướng xử lý khoa học:
**1. Côn trùng cắn/chích**
Nhện, ong hay muỗi đốt thường gây sưng tấy cục bộ. Triệu chứng đi kèm gồm:
- Vết đỏ hình tròn với chấm trung tâm
- Ngứa ran hoặc nóng rát
- Sưng lan tỏa trong 24 giờ
*Xử lý:* Rửa sạch bằng nước muối sinh lý, chườm lạnh. Sử dụng kem kháng histamine nếu có chỉ định bác sĩ.
**2. Nhiễm trùng da (Cellulitis)**
Vi khuẩn xâm nhập qua vết xước nhỏ gây:
- Da căng bóng, ấm nóng
- Xuất hiện mụn mủ trắng
- Sốt nhẹ 37.5-38°C
*Cảnh báo:* Cần khám ngay nếu kèm sốt cao hoặc vệt đỏ lan rộng.
**3. Phản ứng dị ứng**
Tiếp xúc với hóa chất, thực phẩm hoặc mạt bụi có thể ghi nhận:
- Sưng đối xứng hai bàn tay
- Nổi mề đay toàn thân
- Khó thở (trường hợp nặng)
*Xử lý khẩn cấp:* Tiêm epinephrine nếu trẻ có tiền sử sốc phản vệ.
**4. Chấn thương ẩn**
Va đập khi vui chơi có thể dẫn đến:
- Tụ máu dưới móng
- Trật khớp nhỏ
- Rạn xương ngón
*Dấu hiệu nguy hiểm:* Biến dạng ngón tay hoặc mất cử động.
**5. Bệnh lý khớp (Viêm khớp thiếu niên)**
Chiếm 10% các ca sưng khớp kéo dài ở trẻ, đặc trưng bởi:
- Cứng khớp buổi sáng
- Đau âm ỉ về đêm
- Sưng trên 2 tuần
*Chẩn đoán:* Xét nghiệm máu CRP và chụp X-quang.
**Khi nào cần đến bệnh viện?**
- Sưng kèm sốt trên 39°C
- Ngón tay tím tái hoặc mất cảm giác
- Triệu chứng không cải thiện sau 48 giờ
- Phù mặt hoặc sưng lưỡi kèm theo
**Biện pháp phòng ngừa**
- Vệ sinh tay bằng xà phòng diệt khuẩn 3 lần/ngày
- Cắt ngắn móng tay định kỳ
- Mang găng bảo vệ khi tiếp xúc hóa chất
- Kiểm tra dị ứng vaccine (với trẻ có cơ địa mẫn cảm)
**Tài liệu tham khảo:**
1. Hướng dẫn xử trí cấp cứu nhi khoa - Bộ Y tế Việt Nam (2022)
2. Clinical Manifestations of Pediatric Arthritis - WHO (2023)
3. First Aid for Insect Bites - Mayo Clinic
4. Hội Da liễu ASEAN - Báo cáo về bệnh da trẻ em