### 1. Nguyên nhân gây sốt và phát ban ở trẻ
- **Sốt phát ban (Roseola)**: Do virus herpes type 6 hoặc 7 gây ra, thường xuất hiện ở trẻ 6–36 tháng tuổi. Trẻ sốt cao 3–5 ngày, sau đó nổi các đốm hồng nhạt khi hạ sốt.
- **Bệnh tay chân miệng**: Các nốt mẩn đỏ kèm loét miệng, sốt nhẹ.
- **Dị ứng hoặc viêm da**: Mẩn đỏ do tiếp xúc với hóa chất, thức ăn, hoặc côn trùng cắn.
### 2. Dấu hiệu nhận biết cần lưu ý
- Sốt từ 38°C trở lên, kéo dài 3–7 ngày.
- Xuất hiện mẩn đỏ hoặc vết sưng nhỏ trên ngực, lưng, cổ sau khi hạ sốt.
- Trẻ quấy khóc, chán ăn, mệt mỏi.
### 3. Cách xử lý tại nhà an toàn
**a. Hạ sốt đúng cách**
- Cho trẻ uống **paracetamol** liều 10–15mg/kg cân nặng, cách 4–6 giờ/lần.
- Lau người bằng nước ấm (30–32°C) ở trán, nách, bẹn.
**b. Chăm sóc da**
- Mặc quần áo thoáng mát, chất liệu cotton.
- Tránh gãi: Cắt móng tay và dùng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ (như Cetaphil).
**c. Bù nước và dinh dưỡng**
- Cho trẻ uống nước điện giải Oresol, nước ép trái cây.
- Ăn thức ăn mềm như cháo, súp để dễ tiêu hóa.
### 4. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
- Sốt trên 39°C không đáp ứng thuốc hạ sốt.
- Co giật, khó thở, mẩn đỏ lan nhanh hoặc có mủ.
- Trẻ li bì, bỏ bú hoặc nôn liên tục.
### 5. Phòng ngừa sốt phát ban tái phát
- Giữ vệ sinh môi trường sống, rửa tay thường xuyên.
- Tiêm phòng đầy đủ (sởi, thủy đậu).
- Tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh.
**Lưu ý**: Không tự ý dùng aspirin cho trẻ dưới 12 tuổi để tránh hội chứng Reye nguy hiểm.
---
**Tài liệu tham khảo**:
1. Bộ Y tế Việt Nam - Hướng dẫn chăm sóc trẻ sốt phát ban (2023)
2. Viện Nhi Trung ương - "Xử trí các bệnh da liễu ở trẻ nhỏ"
3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Khuyến cáo về phòng bệnh truyền nhiễm