1. Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện
Trẻ dưới 5 tuổi có hệ thống kháng thể IgA tại niêm mạc hô hấp yếu hơn 70% so với người lớn. Điều này tạo điều kiện cho Mycoplasma xâm nhập qua các giọt bắn khi tiếp xúc gần (1m) với người nhiễm bệnh. Trẻ đi nhà trẻ có nguy cơ lây nhiễm cao gấp 3 lần do mật độ tiếp xúc dày đặc.
2. Đặc điểm sinh học của Mycoplasma
Khác với các vi khuẩn thông thường, Mycoplasma thiếu thành tế bào nên có khả năng:
- Bám dính đặc hiệu vào biểu mô phế quản
- Trốn tránh cơ chế thực bào của cơ thể
- Kháng lại các loại kháng sinh beta-lactam thông dụng
3. Thời tiết chuyển mùa
Thống kê từ Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy 65% ca nhiễm Mycoplasma tập trung vào tháng 9-11 và tháng 3-5. Độ ẩm không khí 70-85% cùng nhiệt độ 20-25°C là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.
4. Ô nhiễm không khí
Khói bụi và chất kích ứng làm suy yếu hàng rào niêm mạc đường thở. Trẻ sống trong khu vực AQI > 100 có tỷ lệ nhiễm Mycoplasma cao hơn 40% so với vùng ít ô nhiễm.
5. Tái nhiễm chéo
50% trẻ từng nhiễm Mycoplasma có thể tái phát do:
- Không tiệt trùng đồ chơi, vật dụng cá nhân
- Dùng chung khăn mặt, bình nước
- Vệ sinh tay không đúng cách
**Biện pháp phòng ngừa chủ động**
- Tiêm vắc xin phòng các bệnh nền làm suy giảm miễn dịch
- Đeo khẩu trang y tế ở nơi công cộng
- Bổ sung vitamin C, D và kẽm theo chỉ định
- Giữ ấm cổ họng khi trời lạnh
- Khử khuẩn không gian sống định kỳ
Khi trẻ có biểu hiện ho khan kéo dài >7 ngày kèm sốt nhẹ về chiều, cần đưa đến cơ sở y tế làm xét nghiệm PCR dịch hầu họng hoặc xét nghiệm kháng thể đặc hiệu. Phác đồ điều trị thường kết hợp kháng sinh nhóm macrolide trong 7-14 ngày kèm thuốc giảm ho an toàn.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị nhiễm Mycoplasma - Bộ Y tế (2023)
2. Nghiên cứu dịch tễ học tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM
3. Tạp chí Hô hấp Châu Á - Số 4/2022
4. WHO Guidelines on Childhood Pneumonia (2021 Update)