Tật khúc xạ mắt (refractive error) ở trẻ em là tình trạng mắt không thể tập trung ánh sáng chính xác lên võng mạc, dẫn đến hình ảnh bị mờ. Khi bác sĩ nhãn khoa nghi ngờ trẻ có dấu hiệu khúc xạ, điều này có nghĩa cần theo dõi kỹ lưỡng hoặc kiểm tra chuyên sâu để xác định loại tật và mức độ (cận thị, viễn thị, loạn thị).
---
**Các dấu hiệu nhận biết trẻ nghi ngờ tật khúc xạ**
1. **Nhìn gần hoặc xa không rõ**: Trẻ thường nheo mắt, nghiêng đầu khi xem TV hoặc đọc sách.
2. **Mỏi mắt thường xuyên**: Trẻ dụi mắt, phàn nàn đau đầu sau khi tập trung nhìn.
3. **Kết quả học tập giảm sút**: Khó đọc chữ trên bảng, viết sai hàng.
4. **Nhạy cảm với ánh sáng**: Chảy nước mắt khi tiếp xúc với ánh đèn hoặc mặt trời.
---
**Nguyên nhân phổ biến**
- **Di truyền**: Trẻ có cha mẹ bị cận/viễn thị có nguy cơ cao hơn.
- **Thói quen sinh hoạt**: Xem điện thoại, đọc sách thiếu ánh sáng, khoảng cách gần.
- **Phát triển không đồng đều**: Giác mạc hoặc thủy tinh thể biến dạng theo tuổi.
---
**Cần làm gì khi nghi ngờ trẻ mắc tật khúc xạ?**
1. **Thăm khám bác sĩ nhãn khoa**: Kiểm tra thị lực bằng bảng đo hoặc máy autorefractor.
2. **Đo độ khúc xạ chu kỳ**: Trẻ dưới 6 tuổi nên kiểm tra 6 tháng/lần.
3. **Đeo kính điều chỉnh**: Nếu được chẩn đoán, kính đúng độ giúp cải thiện thị lực và ngăn tiến triển.
4. **Hạn chế thời gian dùng thiết bị điện tử**: Áp dụng quy tắc 20-20-20 (mỗi 20 phút nhìn xa 20 feet trong 20 giây).
---
**Lưu ý cho cha mẹ**
- Không tự ý mua kính không đúng đơn thuốc.
- Kết hợp dinh dưỡng giàu vitamin A, Omega-3 từ cá hồi, rau xanh.
- Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trời ít nhất 1 giờ/ngày.
---
**Tài liệu tham khảo**
1. Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về tật khúc xạ ở trẻ em (2022).
2. Hướng dẫn chẩn đoán từ Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO).
3. Nghiên cứu về dinh dưỡng và thị lực của Đại học Harvard.