Khi trẻ sốt cao lên đến 40 độ C, cha mẹ cần bình tĩnh và hành động nhanh chóng để tránh biến chứng nguy hiểm. Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết để xử lý sốt cao ở trẻ an toàn, kèm theo dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
### **1. Nguyên nhân khiến trẻ sốt cao 40 độ**
- **Nhiễm virus hoặc vi khuẩn**: Cảm cúm, viêm amidan, hoặc nhiễm trùng đường hô hấấp.
- **Tiêm chủng**: Một số trẻ sốt sau khi tiêm vaccine.
- **Mọc răng**: Thường kèm theo sốt nhẹ, nhưng đôi khi sốt cao.
- **Sốt xuất huyết hoặc sốt rét**: Cần chẩn đoán y tế nếu nghi ngờ.
### **2. Các bước xử lý ngay tại nhà**
**a. Dùng thuốc hạ sốt đúng cách**
- **Paracetamol**: Liều lượng 10–15mg/kg cân nặng, cách 4–6 giờ/lần.
- **Ibuprofen**: Chỉ dùng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên (nếu không dị ứng).
- **Không tự ý dùng aspirin** để tránh hội chứng Reye.
**b. Hạ nhiệt cơ thể**
- Lau người trẻ bằng nước ấm (29–32°C), tập trung vào trán, nách, bẹn.
- Mặc quần áo thoáng mát, không đắp chăn dày.
- Cho trẻ uống nhiều nước hoặc dung dịch oresol để bù điện giải.
**c. Theo dõi liên tục**
- Đo nhiệt độ mỗi 30 phút đến 1 giờ.
- Quan sát dấu hiệu mất nước: khô miệng, tiểu ít, mắt trũng.
### **3. Dấu hiệu cần đưa trẻ đi viện ngay**
- Sốt trên 40°C không hạ sau 2 giờ dùng thuốc.
- Co giật, ngủ li bì hoặc khó đánh thức.
- Phát ban da, nôn liên tục, khó thở.
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi sốt trên 38°C.
### **4. Sai lầm cần tránh khi chăm sóc trẻ sốt cao**
- **Tự ý dùng kháng sinh**: Chỉ hiệu quả với nhiễm khuẩn, không dùng cho virus.
- **Chườm đá hoặc cồn**: Gây co mạch, khiến sốt nặng hơn.
- **Ủ ấm quá mức**: Cản trở quá trình thoát nhiệt của cơ thể.
### **5. Phòng ngừa sốt cao tái phát**
- Giữ vệ sinh môi trường sống, hạn chế tiếp xúc nguồn bệnh.
- Tiêm vaccine đầy đủ theo lịch của Bộ Y tế.
- Theo dõi sức khỏe trẻ sau khi khỏi bệnh để phát hiện biến chứng.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hướng dẫn xử trí sốt ở trẻ em - Bộ Y tế Việt Nam (2023).
2. Tài liệu đào tạo Nhi khoa - Bệnh viện Nhi Trung ương.