Chứng vẹo cổ (torticollis) là tình trạng đầu trẻ nghiêng sang một bên do cơ cổ bị co rút. Đây là vấn đề phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, gây ảnh hưởng đến vận động và thẩm mỹ. Bài viết này sẽ giải đáp nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả.
### **1. Nguyên nhân gây vẹo cổ ở trẻ**
- **Vẹo cổ bẩm sinh**: Do tư thế nằm sai trong bụng mẹ hoặc tổn thương cơ ức đòn chũm khi sinh.
- **Vẹo cổ mắc phải**: Chấn thương, nhiễm trùng, hoặc thói quen nằm nghiêng một bên.
- **Nguyên nhân thần kinh**: Rối loạn chức năng dây thần kinh cổ.
### **2. Dấu hiệu nhận biết**
- Đầu trẻ nghiêng sang một bên, cằm hướng về phía đối diện.
- Khó xoay đầu tự nhiên, đau khi cử động cổ.
- Xuất hiện khối u cơ ở vùng cổ (trường hợp nặng).
### **3. Phương pháp điều trị**
#### **a. Vật lý trị liệu**
- **Bài tập kéo giãn cơ**: Bác sĩ hướng dẫn cha mẹ cách nhẹ nhàng xoay đầu trẻ về vị trí đúng, thực hiện 3-4 lần/ngày.
- **Tăng cường vận động**: Khuyến khích trẻ xoay đầu theo hướng bị hạn chế bằng đồ chơi hoặc âm thanh.
- **Massage**: Giảm co thắt cơ bằng động tác xoa bóp nhẹ nhàng.
#### **b. Điều chỉnh tư thế**
- Đặt trẻ nằm ngửa, dùng gối chống lệch đầu.
- Thay đổi hướng bế và cho bú để trẻ quen xoay đầu đều hai bên.
#### **c. Phẫu thuật**
Chỉ áp dụng khi vật lý trị liệu không hiệu quả sau 6-12 tháng, hoặc trẻ có dị tật xương nghiêm trọng.
### **4. Lưu ý khi chăm sóc trẻ**
- Không tự ý nắn chỉnh cổ trẻ tại nhà nếu chưa có hướng dẫn từ bác sĩ.
- Theo dõi tiến triển và tái khám định kỳ.
- Kết hợp chế độ dinh dưỡng giàu canxi và vitamin D để hỗ trợ phát triển xương.
### **5. Phòng ngừa**
- Cho trẻ nằm đúng tư thế từ sơ sinh.
- Thay đổi tư thế ngủ, bế ẵm thường xuyên.
**Kết luận**: Vẹo cổ ở trẻ em hoàn toàn có thể cải thiện nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Cha mẹ cần kiên nhẫn áp dụng các bài tập vật lý trị liệu và tham khảo ý kiến chuyên gia để đạt hiệu quả tốt nhất.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Viện Nhi khoa Việt Nam - Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị vẹo cổ (2023).
2. Tạp chí Y học Cộng đồng - "Vật lý trị liệu cho trẻ vẹo cổ bẩm sinh".
3. WHO - Khuyến cáo về chăm sóc trẻ sơ sinh.