Khi trẻ khóc đến mức mặt hoặc môi chuyển sang màu xanh/tím, nhiều phụ huynh cảm thấy hoảng loạn. Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ sinh lý đến bệnh lý. Dưới đây là những thông tin quan trọng giúp cha mẹ hiểu rõ và xử lý đúng cách.
---
### **1. Nguyên nhân khiến trẻ khóc tím tái**
#### **a. Khóc nín thở (Breath-holding spell)**
- **Đặc điểm**: Trẻ 6 tháng - 6 tuổi dễ gặp, thường xảy ra sau cơn khóc dữ dội do tức giận/đau đớn.
- **Cơ chế**: Trẻ ngừng thở 5-30 giây do co thắt thanh quản, dẫn đến thiếu oxy gây tím tái.
- **Triệu chứng**: Môi/mặt xanh, mất ý thức tạm thời, chân tay co giật nhẹ.
#### **b. Vấn đề tim mạch**
- **Dị tật tim bẩm sinh**: Hẹp động mạch phổi, thông liên thất... làm giảm oxy máu.
- **Dấu hiệu nghi ngờ**: Tím tái ngay cả khi không khóc, chậm tăng cân, thở nhanh.
#### **c. Tắc nghẽn đường thở**
- Dị vật trong mũi/họng, viêm thanh quản cấp gây khó thở và tím tái.
#### **d. Động kinh**
Một số cơn co giật động kinh kèm thay đổi màu da, cần chụp EEG để chẩn đoán.
---
### **2. Cách xử trí khi trẻ khóc tím mặt**
#### **Bước 1: Giữ bình tĩnh**
Đặt trẻ nằm nghiêng trên mặt phẳng, nới lỏng quần áo.
#### **Bước 2: Kích thích hô hấp**
- Vỗ nhẹ lưng
- Dùng khăn ẩm lau mặt
#### **Bước 3: Theo dõi dấu hiệu**
Ghi lại thời gian tím tái và triệu chứng đi kèm (co giật, nôn).
#### **Bước 4: An ủi trẻ**
Sau khi tỉnh táo, ôm ấp và trấn an bé.
---
### **3. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?**
- Tím tái kéo dài hơn 1 phút
- Kèm co giật/nôn ói
- Tái diễn nhiều lần trong ngày
- Có tiền sử bệnh tim/phổi
---
**Phòng ngừa tình trạng khóc tím tái**
- Tránh để trẻ đói/mệt quá mức
- Dạy trẻ cách kiểm soát cảm xúc (với trẻ lớn)
- Khám sàng lọc tim bẩm sinh nếu có nghi ngờ
---
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hướng dẫn về khóc nín thở - Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM (2022)
2. Sổ tay chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh - Hiệp hội Tim mạch Việt Nam
3. Khuyến cáo xử trí cấp cứu nhi khoa - Bộ Y tế