Nguyên nhân gây phù toàn thân ở trẻ sơ sinh là gì?

**Phù toàn thân ở trẻ sơ sinh** là tình trạng tích tụ dịch bất thường dưới da và trong các mô cơ thể, gây sưng to từ đầu đến chân. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, đòi hỏi chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất.

### 1. **Bệnh tim bẩm sinh**
Các dị tật tim như **thông liên thất** hoặc **hội chứng tim trái giảm sản** làm suy giảm chức năng bơm máu. Tim không cung cấp đủ oxy đến các cơ quan, dẫn đến ứ dịch và phù toàn thân. Trẻ thường kèm theo tím tái, khó thở.

### 2. **Nhiễm trùng bào thai**
Mẹ mắc **rubella, toxoplasma**, hoặc **giang mai** trong thai kỳ có thể khiến trẻ sinh ra bị nhiễm trùng nặng. Tình trạng viêm làm tăng tính thấm mao mạch, rò rỉ dịch vào mô gây phù.

### 3. **Thiếu máu nặng**
**Bất đồng nhóm máu mẹ - con** (ví dụ: Rh không tương thích) phá hủy hồng cầu của trẻ, dẫn đến thiếu máu tan máu. Thiếu protein huyết tương làm giảm áp lực keo, dịch thoát khỏi mạch máu gây phù.

### 4. **Rối loạn chuyển hóa**
- **Suy giáp bẩm sinh**: Thiếu hormone tuyến giáp làm chậm trao đổi chất, tích tụ chất lỏng.
- **Bệnh lý gan**: Gan không tổng hợp đủ albumin, gây giảm áp lực keo.

### 5. **Hội chứng thận hư**
Thận tổn thương khiến protein bị thất thoát qua nước tiểu (tiểu đạm). Giảm albumin máu là nguyên nhân chính gây phù trầm trọng.

### 6. **Bất thường hệ bạch huyết**
Dị dạng mạch bạch huyết (ví dụ: **hội chứng Noonan**) cản trở dẫn lưu dịch, gây phù đặc biệt ở ngực và chân.

### 7. **Yếu tố từ mẹ**
- **Tiểu đường thai kỳ**: Làm tăng nguy c� suy tim thai và rối loạn điện giải.
- **Sử dụng thuốc**: Một số thuốc chống trầm cảm hoặc NSAID ảnh hưởng đến tuần hoàn thai nhi.

### Chẩn đoán và Xử lý Khẩn cấp
Khi trẻ có dấu hiệu phù toàn thân, cần:
- Xét nghiệm máu (công thức máu, điện giải đồ, chức năng gan thận).
- Siêu âm tim và ổ bụng.
- Điều trị theo nguyên nhân: truyền albumin, lợi tiểu, kháng sinh hoặc phẫu thuật.

### Kết luận
Phù toàn thân ở trẻ sơ sinh luôn là tình trạng cấp cứu. Việc xác định sớm nguyên nhân giúp tăng tỷ lệ sống sót và giảm biến chứng lâu dài.

**Tài liệu tham khảo**:
1. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) - "Neonatal Edema: Diagnosis and Management" (2022).
2. Tạp chí Y khoa Lancet - "Congenital Hydrops Fetalis: A Systematic Review" (2021).
3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Hướng dẫn xử trí trẻ sơ sinh bệnh lý (2020).