Trẻ sinh non (dưới 37 tuần thai) thường có cân nặng thấp hơn trẻ đủ tháng và dễ gặp khó khăn trong việc tăng cân. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí não và hệ miễn dịch của bé. Vậy cha mẹ cần làm gì để cải thiện cân nặng cho trẻ sinh non?
**Nguyên nhân khiến trẻ sinh non khó tăng cân**
1. **Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện**: Dạ dày nhỏ, khả năng hấp thu dinh dưỡng kém.
2. **Khó bú sữa mẹ**: Trẻ sinh non thường yếu, lười bú hoặc chưa phối hợp tốc độ bú và nuốt.
3. **Nhu cầu dinh dưỡng cao**: Trẻ cần nhiều năng lượng hơn để “đuổi kịp” tốc độ phát triển.
4. **Các bệnh lý đi kèm**: Nhiễm trùng, bệnh hô hấp, vàng da… làm giảm khả năng hấp thu.
**5 giải pháp giúp trẻ sinh non tăng cân khỏe mạnh**
1. **Ưu tiên sữa mẹ**:
- Sữa mẹ chứa đầy đủ dinh dưỡng và kháng thể. Nếu trẻ bú yếu, hãy vắt sữa và cho ăn bằng thìa/xilanh.
- Sử dụng **sữa mẹ tăng cường (fortified breast milk)** theo chỉ định bác sĩ để bổ sung thêm calo, protein, vitamin.
2. **Chọn sữa công thức đặc biệt**:
- Sữa dành riêng cho trẻ sinh non (Preterm formula) có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn sữa thông thường.
- Tuân thủ hướng dẫn pha sữa và liều lượng từ chuyên gia.
3. **Chia nhỏ cữ ăn**:
- Cho trẻ ăn 8-12 lần/ngày, mỗi lần cách 2-3 giờ để tránh quá tải hệ tiêu hóa.
- Theo dõi dấu hiệu no (quay đầu, ngậm miệng) để dừng đúng lúc.
4. **Giữ ấm cơ thể**:
- Trẻ sinh non dễ mất nhiệt, dẫn đến tiêu hao năng lượng. Đảm bảo nhiệt độ phòng 28-30°C, mặc quần áo ấm, đội mũ.
5. **Theo dõi sát sao với bác sĩ**:
- Tái khám định kỳ để kiểm tra cân nặng, điều chỉnh chế độ ăn.
- Bổ sung sắt, vitamin D, canxi nếu cần thiết.
**Lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ sinh non**
- **Tránh ép ăn**: Điều này gây nôn trớ, sợ bú, và rối loạn tiêu hóa.
- **Vệ sinh dụng cụ ăn uống**: Tiệt trùng bình sữa, thìa để phòng nhiễm khuẩn.
- **Massage cho bé**: Kích thích tuần hoàn, hệ tiêu hóa và giúp bé ngủ ngon.
**Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?**
Liên hệ bác sĩ ngay nếu trẻ có các dấu hiệu:
- Sụt cân liên tục hoặc không tăng cân sau 2 tuần.
- Nôn nhiều, bỏ bú, tiêu chảy kéo dài.
- Thở nhanh, co rút lồng ngực, da xanh tím.
**Kết luận**
Việc chăm sóc trẻ sinh non chậm tăng cân đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ hướng dẫn y tế. Kết hợp dinh dưỡng khoa học, môi trường ấm áp và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp bé dần bắt kịp đà tăng trưởng.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hướng dẫn chăm sóc trẻ sinh non - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
2. "Dinh dưỡng cho trẻ sinh non" - Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM
3. Hội thảo "Giải pháp tăng cân cho trẻ sinh non" - Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam