Teo đường mật bẩm sinh (Biliary Atresia - BA) là dị tật hiếm gặp ở trẻ sơ sinh, xảy ra khi đường mật bị tắc nghẽn hoặc không phát triển đầy đủ. Bệnh khiến mật không thể lưu thông từ gan xuống ruột, gây tổn thương gan nghiêm trọng. Nếu không điều trị kịp thời, trẻ có thể đối mặt với suy gan hoặc tử vong.
**Nguyên nhân gây teo đường mật bẩm sinh**
Hiện nay, nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ. Một số giả thuyết cho rằng bệnh có thể liên quan đến:
- Nhiễm virus trong thai kỳ (như cytomegalovirus).
- Rối loạn hệ miễn dịch.
- Yếu tố di truyền hoặc đột biến gen.
**Triệu chứng nhận biết**
Trẻ mắc teo đường mật bẩm sinh thường xuất hiện dấu hiệu trong 2–8 tuần sau sinh, bao gồm:
1. Vàng da, vàng mắt kéo dài.
2. Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu (giống phân cò).
3. Gan to, bụng chướng.
4. Chậm tăng cân và mệt mỏi.
**Chẩn đoán và phương pháp điều trị**
**Chẩn đoán:**
- Xét nghiệm máu: Đánh giá chức năng gan, bilirubin.
- Siêu âm ổ bụng: Kiểm tra cấu trúc đường mật.
- Sinh thiết gan: Xác định mức độ tổn thương.
**Điều trị:**
- **Phẫu thuật Kasai**: Phương pháp chính giúp khôi phục lưu thông mật bằng cách nối ruột non với gan. Thực hiện càng sớm (trước 3 tháng tuổi), tỷ lệ thành công càng cao.
- **Ghép gan**: Áp dụng khi phẫu thuật Kasai thất bại hoặc bệnh tiến triển thành xơ gan.
**Lưu ý sau điều trị**
Trẻ cần được theo dõi định kỳ để kiểm tra chức năng gan và phòng ngừa biến chứng. Chế độ dinh dưỡng đặc biệt (giàu vitamin, ít chất béo) và thuốc hỗ trợ tiêu hóa cũng đóng vai trò quan trọng.
**Phòng ngừa teo đường mật bẩm sinh**
Do chưa rõ nguyên nhân, việc phòng ngừa bệnh khá hạn chế. Tuy nhiên, khám thai định kỳ và phát hiện sớm các dấu hiệu sau sinh giúp tăng hiệu quả điều trị.
**Kết luận**
Teo đường mật bẩm sinh là bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm. Phụ huynh cần chú ý các triệu chứng bất thường và đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa ngay khi nghi ngờ.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Bệnh viện Nhi Trung ương - Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị teo đường mật bẩm sinh (2023).
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Báo cáo về bệnh gan nhi khoa.
3. Tạp chí Nhi khoa Việt Nam - Nghiên cứu hiệu quả phẫu thuật Kasai.