Thiếu máu là tình trạng cơ thể thiếu hụt hồng cầu hoặc hemoglobin, làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các mô. Trẻ em là đối tượng dễ mắc do nhu cầu dinh dưỡng cao trong giai đoạn phát triển. Triệu chứng phổ biến bao gồm da xanh xao, mệt mỏi, chán ăn và kém tập trung.
**Nguyên nhân gây thiếu máu ở trẻ**
- **Thiếu sắt**: Chiếm 70–80% trường hợp, do chế độ ăn nghèo nàn hoặc hấp thụ kém.
- **Thiếu vitamin B12 và axit folic**: Ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hồng cầu.
- **Nhiễm giun sán**: Gây mất máu qua đường tiêu hóa.
- **Bệnh lý bẩm sinh**: Như thalassemia hoặc thiếu enzyme G6PD.
**Cách bổ sung dinh dưỡng cho trẻ thiếu máu**
1. **Thực phẩm giàu sắt**
- **Nguồn động vật**: Thịt đỏ (bò, heo), gan, cá hồi, lòng đỏ trứng.
- **Nguồn thực vật**: Rau chân vịt, đậu lăng, hạt bí, ngũ cốc tăng cường sắt.
- **Kết hợp vitamin C**: Uống nước cam hoặc ăn ớt chuông để tăng hấp thu sắt.
2. **Bổ sung vitamin B12 và axit folic**
- Vitamin B12 có trong trứng, sữa, cá hồi.
- Axit folic có từ bơ, súp lơ, măng tây.
3. **Sử dụng viên uống bổ sung**
Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ. Liều lượng thông thường:
- Trẻ 1–3 tuổi: 7mg sắt/ngày.
- Trẻ 4–8 tuổi: 10mg sắt/ngày.
**Lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ**
- Tránh cho trẻ uống sữa cùng bữa ăn giàu sắt (canxi cản trở hấp thu sắt).
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần cho trẻ từ 2 tuổi trở lên.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bất thường.
**Phòng ngừa thiếu máu tái phát**
- Xây dựng thực đơn cân bằng, ưu tiên đa dạng thực phẩm.
- Khuyến khích trẻ vận động để kích thích trao đổi chất.
- Theo dõi cân nặng và chiều cao để điều chỉnh chế độ ăn kịp thời.
**Tài liệu tham khảo**
1. Bộ Y tế Việt Nam - Hướng dẫn dinh dưỡng cho trẻ em (2023).
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Báo cáo về thiếu máu toàn cầu.
3. Viện Dinh dưỡng Quốc gia - Khuyến nghị bổ sung vi chất cho trẻ.