### 1. Nguyên nhân phổ biến gây sưng đau sau tai
- **Viêm hạch lympho**: Hạch sau tai sưng do nhiễm trùng đường hô hấp, viêm tai giữa hoặc cơ thể phản ứng với virus.
- **Quai bị**: Sưng kèm sốt, đau khi nhai, thường nổi ở một hoặc hai bên mang tai.
- **Dị ứng**: Phản ứng với thức ăn, côn trùng cắn gây phù nề mô mềm.
- **Chấn thương**: Va đập khi chơi đùa dẫn đến bầm tím hoặc sưng tấy.
### 2. Cách xử lý tại nhà an toàn
- **Theo dõi triệu chứng**: Kiểm tra nhiệt độ, xem trẻ có sốt, phát ban hay khó thở không.
- **Chườm mát**: Dùng khăn sạch bọc đá lạnh chườm nhẹ 10 phút/lần để giảm sưng (không áp trực tiếp lên da).
- **Cho trẻ nghỉ ngơi**: Hạn chế vận động mạnh, uống đủ nước và ăn thức ăn mềm.
- **Dùng thuốc (nếu cần)**: Paracetamol liều 10-15mg/kg cân nặng để hạ sốt, giảm đau sau khi hỏi ý kiến bác sĩ.
⚠️ **Lưu ý**: Không tự ý nặn, chích vết sưng hoặc dùng thuốc kháng sinh không kê đơn.
### 3. Dấu hiệu cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay
- Sưng to kèm mủ, da đỏ tấy
- Trẻ sốt cao trên 39°C, co giật
- Khó quay cổ, thở khò khè
- Triệu chứng kéo dài hơn 3 ngày không thuyên giảm
### 4. Biện pháp phòng ngừa
- Tiêm phòng đầy đủ vaccine MMR (ngừa quai bị, sởi, rubella)
- Vệ sinh tai mũi họng định kỳ, tránh dùng vật nhọn ngoáy tai
- Điều trị triệt để các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hội Nhi khoa Việt Nam - Hướng dẫn chẩn đoán viêm hạch lympho (2022)
2. Mayo Clinic - Mumps Symptoms and Treatment
3. Sách "Chăm sóc trẻ tại nhà" - Bác sĩ Nguyễn Thanh Hải (NXB Y Học)