Vàng da là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt trẻ sinh non (dưới 37 tuần thai). Trong đó, vàng da nhẹ thường không nguy hiểm nhưng cần được theo dõi và xử lý đúng cách để tránh biến chứng. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về cách chăm sóc trẻ sinh non bị vàng da nhẹ.
### **1. Nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sinh non**
Trẻ sinh non có nguy cơ vàng da cao hơn trẻ đủ tháng do:
- **Chức năng gan chưa hoàn thiện**: Gan trẻ chưa đủ khả năng chuyển hóa bilirubin (sắc tố gây vàng da).
- **Tăng phá hủy hồng cầu**: Hệ miễn dịch non yếu dễ gây tan máu.
- **Thiếu enzyme hỗ trợ**: Các enzyme phân giải bilirubin chưa hoạt động hiệu quả.
### **2. Dấu hiệu nhận biết vàng da nhẹ**
- Da và mắt hơi vàng, tập trung ở mặt và ngực.
- Màu vàng xuất hiện sau 24 giờ sinh và giảm dần sau 1-2 tuần.
- Trẻ vẫn bú tốt, ngủ ngoan, không quấy khóc bất thường.
### **3. Cách xử lý vàng da nhẹ tại nhà**
#### **a. Cho trẻ bú đủ sữa mẹ**
Sữa mẹ giúp đào thải bilirubin qua phân. Đảm bảo trẻ bú 8-12 lần/ngày. Nếu trẻ bú kém, cần trao đổi với bác sĩ để bổ sung sữa công thức.
#### **b. Tắm nắng đúng cách**
Ánh sáng mặt trời buổi sáng (trước 8h) giúp phân hủy bilirubin. Lưu ý:
- Che mắt và bộ phận sinh dục của trẻ.
- Chỉ phơi nắng 5-10 phút/ngày.
- Tránh ánh nắng gay gắt để không gây bỏng da.
#### **c. Theo dõi sát sao**
- Kiểm tra màu da 2 lần/ngày, đặc biệt vùng bụng và chân.
- Ghi nhận lượng sữa trẻ bú và số lần đi tiểu/ị.
### **4. Khi nào cần đến bệnh viện?**
Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu:
- Vàng da lan xuống bụng, tay chân.
- Trẻ sốt, bỏ bú, khóc thét.
- Màu vàng không giảm sau 2 tuần.
### **5. Phương pháp điều trị y tế**
- **Liệu pháp ánh sáng (phototherapy)**: Sử dụng đèn LED xanh lam để phân hủy bilirubin.
- **Truyền immunoglobulin**: Áp dụng khi vàng da do bất đồng nhóm máu mẹ-con.
- **Thay máu**: Chỉ định trong trường hợp nặng, bilirubin vượt ngưỡng an toàn.
**Lời khuyên từ chuyên gia**:
Phụ huynh cần tuân thủ lịch tái khám sau sinh để đo chỉ số bilirubin. Không tự ý dùng thuốc lá hoặc các bài thuốc dân gian chưa kiểm chứng.
---
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hướng dẫn của Bộ Y tế về chăm sóc trẻ sinh non (2023).
2. Khuyến cáo từ Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) về điều trị vàng da.
3. Nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y khoa Lancet (2022).