Khi trẻ nhỏ xuất hiện triệu chứng **ho kèm nôn ói**, nhiều cha mẹ thường lo lắng không biết đây là dấu hiệu của bệnh gì và có nguy hiểm không. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa tình trạng trên để bảo vệ sức khỏe của con.
### 1. Nguyên Nhân Khiến Trẻ Ho Và Nôn Ói
- **Nhiễm trùng đường hô hấp**: Các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi hoặc cảm cúm có thể gây ho liên tục, kích thích cổ họng dẫn đến nôn.
- **Hen suyễn**: Trẻ hen suyễn thường ho dai dẳng, kèm khó thở, đôi khi ho mạnh gây ói.
- **Trào ngược dạ dày thực quản**: Dịch axit dạ dày trào lên cổ họng gây kích ứng, vừa ho vừa nôn.
- **Dị ứng**: Tiếp xúc với phấn hoa, bụi hoặc thực phẩm dị ứng có thể kích hoạt cơn ho và nôn.
- **Viêm amidan/viêm họng**: Sưng đau họng khiến trẻ khó nuốt, ho nhiều và dễ nôn sau khi ăn.
### 2. Dấu Hiệu Cần Đưa Trẻ Đến Bệnh Viện Ngay
- Trẻ **nôn liên tục**, không giữ được nước hoặc thức ăn.
- Ho kèm **thở gấp, tím tái môi hoặc da**.
- Sốt cao trên **39°C** không hạ sau 48 giờ.
- Có máu trong dịch nôn hoặc đờm.
- Trẻ lừ đừ, mất nước (khô môi, ít tiểu).
### 3. Cách Xử Lý Tại Nhà Khi Trẻ Ho và Nôn
- **Giữ bình tĩnh**: Đặt trẻ ngồi thẳng hoặc nghiêng đầu sang một bên để tránh sặc khi nôn.
- **Bù nước**: Cho trẻ uống từng ngụm nhỏ nước ấm, oresol hoặc nước trái cây pha loãng.
- **Chế độ ăn**: Ưu tiên thức ăn mềm như cháo, súp; tránh đồ chiên rán, cay nóng.
- **Vệ sinh mũi họng**: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý giúp thông thoáng đường thở.
- **Theo dõi sát sao**: Ghi lại tần suất ho, màu sắc dịch nôn để cung cấp thông tin cho bác sĩ.
### 4. Biện Pháp Phòng Ngừa
- **Tiêm phòng đủ lịch**: Vaccine cúm, ho gà giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.
- **Tránh tác nhân dị ứng**: Vệ sinh nhà cửa, hạn chế thú cưng trong phòng ngủ của trẻ.
- **Rửa tay thường xuyên**: Ngăn ngừa lây lan virus gây bệnh.
- **Không hút thuốc lá**: Khói thuốc làm tăng kích ứng đường hô hấp.
### Khi Nào Cần Dùng Thuốc?
Cha mẹ **không tự ý cho trẻ uống thuốc ho hoặc kháng sinh** nếu chưa có chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc có thể làm nặng thêm tình trạng nôn ói hoặc gây tác dụng phụ.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hội Nhi khoa Việt Nam - Hướng dẫn chăm sóc trẻ bệnh hô hấp (2023).
2. Bộ Y tế - Cẩm nang phòng và xử trí bệnh trẻ em.
3. Mayo Clinic - "Coughing and vomiting in children: Causes and treatments".