Khi trẻ xuất hiện tiếng thở khò khè kèm ho về đêm, nhiều phụ huynh lo lắng không biết nguyên nhân do đâu. Bài viết phân tích 5 bệnh lý phổ biến và hướng dẫn xử lý đúng cách theo khuyến nghị từ Bộ Y tế Việt Nam.
**1. Nguyên nhân gây khò khè khi ngủ ở trẻ**
- **Viêm tiểu phế quản**: Chiếm 60% ca nhập viện ở trẻ dưới 2 tuổi (theo BV Nhi TW). Virus RSV gây phù nề niêm mạc đường thở, tăng tiết đờm gây tắc nghẽn.
- **Hen phế quản**: 10-15% trẻ em Việt Nam mắc bệnh (Hội Hô hấp VN 2022). Co thắt phế quản tạo âm rít đặc trưng, thường xuất hiện về đêm.
- **Trào ngược dạ dày**: Dịch vị axit kích ứng họng gây ho khan, khàn tiếng. Gặp ở 25% trẻ sơ sinh (Tổ chức Tiêu hóa Thế giới).
- **Dị vật đường thở**: Cần cấp cứu nếu trẻ đột ngột ho sặc sụa, tím tái sau khi ăn/chơi.
- **Viêm VA quá phát**: Tổ chức bạch huyết sưng to chèn ép đường thở, phổ biến ở trẻ 1-5 tuổi.
**2. Dấu hiệu cần đưa trẻ đi viện ngay**
- Thở rút lõm lồng ngực
- Môi/tím đầu chi
- Sốt cao trên 39°C không hạ
- Bỏ bú/li bì
**3. Cách chăm sóc tại nhà an toàn**
- **Giữ ẩm đường thở**: Xông hơi ấm với nước muối sinh lý 0.9%
- **Vỗ rung long đờm**: Thực hiện trước bữa ăn 30 phút, mỗi lần 5-10 phút
- **Chế độ ăn**: Tăng cường súp gà, nước ép cam ấm, tránh đồ lạnh
- **Tư thế ngủ**: Kê cao đầu 30 độ bằng gối mỏng
**4. Biện pháp phòng ngừa tái phát**
- Tiêm vắc xin phế cầu, cúm đúng lịch
- Vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối
- Dùng máy lọc không khí trong phòng ngủ
- Tránh tiếp xúc khói thuốc, bụi bẩn
━━━━━━━━
*Tài liệu tham khảo:*
1. Hướng dẫn điều trị hen trẻ em - Bộ Y tế (2023)
2. Khuyến cáo chẩn đoán viêm tiểu phế quản - BV Nhi Đồng 1
3. Báo cáo dịch tễ bệnh hô hấp trẻ em - WHO 2022