Phân của trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, phản ánh rõ tình trạng sức khỏe và chức năng tiêu hóa. Khi trẻ đi ngoài phân có màu trắng, xám hoặc nhạt màu bất thường, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng cần được phát hiện sớm. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và cách xử lý kịp thời.
### 1. **Nguyên Nhân Khiến Phân Trẻ Có Màu Trắng/Xám**
#### **1.1. Thiếu Dịch Mật (Vàng Da Tắc Mật)**
Dịch mật đóng vai trò quyết định màu sắc phân (thường là vàng/nâu). Nếu gan hoặc ống dẫn mật gặp vấn đề (như teo đường mật bẩm sinh, sỏi mật), phân trẻ sẽ chuyển màu trắng/xám, kèm theo vàng da, nước tiểu sẫm.
#### **1.2. Nhiễm Trùng Hoặc Rối Loạn Tiêu Hóa**
Một số vi khuẩn (như Salmonella) hoặc virus có thể gây tổn thương gan, dẫn đến phân nhạt màu. Trẻ thường kèm theo sốt, nôn, tiêu chảy.
#### **1.3. Tác Dụng Phụ của Thuốc**
Thuốc kháng sinh, thuốc kháng axit chứa nhôm hydroxit... có thể tạm thời làm phân trẻ nhạt màu.
#### **1.4. Chế Độ Ăn Uống**
Trẻ uống sữa công thức giàu canxi hoặc ăn thực phẩm màu trắng (như gạo, khoai tây) đôi khi khiến phân có màu nhạt hơn, nhưng hiếm khi chuyển xám hoàn toàn.
### 2. **Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đến Bác Sĩ?**
- Phân trắng/xám kéo dài **trên 24 giờ**.
- Kèm theo **vàng da, nôn nhiều, bụng chướng**.
- Trẻ **mệt mỏi, sụt cân, quấy khóc liên tục**.
### 3. **Các Bước Chẩn Đoán và Điều Trị**
- **Xét nghiệm máu, siêu âm ổ bụng**: Kiểm tra chức năng gan, tình trạng ống mật.
- **Nội soi hoặc chụp MRI**: Nếu nghi ngờ dị tật đường mật.
- **Điều trị tùy nguyên nhân**: Dùng thuốc kháng sinh, phẫu thuật thông mật, điều chỉnh chế độ ăn.
### 4. **Phòng Ngừa Phân Bất Thường Ở Trẻ**
- Cho trẻ **bú sữa mẹ** hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
- Đảm bảo vệ sinh khi pha sữa và chế biến đồ ăn dặm.
- Theo dõi màu sắc phân hàng ngày, đặc biệt khi trẻ dùng thuốc mới.
**Lưu Ý:** Phân trắng/xám **không phải lúc nào cũng nguy hiểm**, nhưng cần loại trừ các bệnh lý về gan mật sớm để tránh biến chứng.
**Tài Liệu Tham Khảo:**
1. Hiệp Hội Nhi Khoa Việt Nam (2023). *Hướng Dẫn Chẩn Đoán Bệnh Gan Mật Ở Trẻ Em*.
2. Bệnh Viện Nhi Trung Ương. *Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Lý Đường Mật Bẩm Sinh*.
3. Smith, J. et al. (2022). *Pediatric Gastroenterology: Clinical Case Studies*.