Vùng hoàng điểm (macula) nằm ở trung tâm võng mạc, đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận ánh sáng và hình ảnh sắc nét. Bất thường bẩm sinh vùng hoàng điểm ở trẻ em là tình trạng dị tật tại khu vực này ngay từ khi sinh ra, gây ảnh hưởng đến thị lực trung ương. Nguyên nhân có thể do di truyền, đột biến gene hoặc rối loạn phát triển trong thai kỳ.
**Dấu Hiệu Nhận Biết**
- Trẻ gặp khó khăn khi nhìn chi tiết, đọc sách hoặc nhận diện khuôn mặt.
- Mắt lé (lác), giảm khả năng tập trung vào một điểm.
- Trẻ thường xuyên nheo mắt, dụi mắt dù không mệt.
- Kết quả kiểm tra thị lực thấp hơn mức trung bình.
**Chẩn Đoán**
Bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện các phương pháp:
- **Soi đáy mắt**: Phát hiện cấu trúc bất thường tại vùng hoàng điểm.
- **Chụp OCT (Optical Coherence Tomography)**: Hình ảnh chi tiết lớp tế bào võng mạc.
- **Xét nghiệm gene**: Xác định đột biến liên quan (ví dụ: gene ABCA4 trong bệnh Stargardt).
**Phương Pháp Điều Trị**
1. **Điều Chỉnh Thị Lực**:
- Kính đặc biệt hoặc kính áp tròng giúp cải thiện tầm nhìn.
- Sử dụng thiết bị hỗ trợ như kính lúp, phần mềm phóng đại hình ảnh.
2. **Liệu Pháp Ánh Sáng**:
- Áp dụng cho trường hợp thoái hóa sắc tố võng mạc. Trẻ đeo kính chống tia UV để bảo vệ mắt.
3. **Thuốc Bổ Sung**:
- Vitamin A, lutein, và zeaxanthin giúp làm chậm tiến triển bệnh (theo chỉ định bác sĩ).
4. **Phẫu Thuật**:
- Áp dụng khi có biến chứng như bong võng mạc hoặc xuất huyết.
5. **Liệu Pháp Gene (đang nghiên cứu)**:
- Sửa chữa gene lỗi trong các bệnh di truyền như bệnh Stargardt.
**Lưu Ý Khi Chăm Sóc Trẻ**
- Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần.
- Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử.
- Bổ sung thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt chia) và rau xanh.
**Kết Luận**
Bất thường bẩm sinh vùng hoàng điểm cần phát hiện sớm để can thiệp kịp thời. Dù chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, các phương pháp hiện tại giúp trẻ duy trì chất lượng sống tốt hơn.
**Tài Liệu Tham Khảo**:
1. Viện Mắt Quốc Gia Hoa Kỳ (NEI) - Báo cáo về bệnh võng mạc di truyền (2023).
2. Tạp chí Nhãn khoa Việt Nam - "Điều trị bất thường hoàng điểm ở trẻ em" (số 45/2023).
3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Hướng dẫn chăm sóc mắt trẻ em (2022).