Việc trẻ em thường xuyên há miệng to là thói quen phổ biến nhưng không phải lúc nào cũng vô hại. Hiện tượng này có thể liên quan đến sức khỏe, thói quen hoặc vấn đề phát triển thể chất. Dưới đây là những nguyên nhân chính và giải pháp giúp cha mẹ xử lý kịp thời.
### **1. Nguyên nhân khiến trẻ há miệng to thường xuyên**
- **Khó thở bằng mũi**: Trẻ bị nghẹt mũi do dị ứng, cảm lạnh hoặc viêm xoang thường chuyển sang thở bằng miệng.
- **Amidan hoặc VA sưng to**: Các mô bạch huyết phì đại gây cản trở đường thở mũi, buộc trẻ phải há miệng.
- **Vấn đề về răng và hàm**: Trẻ mọc răng, sai khớp cắn hoặc cấu trúc hàm hẹp có thể dẫn đến thói quen há miệng.
- **Thói quen vô thức**: Một số trẻ hình thành thói quen há miệng khi tập trung, xem điện thoại hoặc ngủ.
- **Bệnh lý hô hấp mãn tính**: Hen suyễn hoặc viêm phế quản khiến trẻ khó thở sâu bằng mũi.
### **2. Tác hại của việc há miệng to kéo dài**
Thở bằng miệng lâu ngày ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ:
- **Biến dạng khuôn mặt**: Hàm dưới khớp cắn hở, răng mọc lộn xộn.
- **Khô miệng và hơi thở hôi**: Thiếu nước bọt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- **Giảm chất lượng giấc ngủ**: Trẻ ngáy, ngưng thở khi ngủ, dẫn đến mệt mỏi ban ngày.
### **3. Cách khắc phục hiệu quả cho trẻ**
- **Kiểm tra đường thở**: Đưa trẻ đến bác sĩ tai mũi họng nếu nghi ngờ amidan/VA sưng hoặc dị ứng.
- **Tập thở bằng mũi**: Hướng dẫn trẻ đóng miệng, hít thở sâu qua mũi khi thức. Dán băng dính y tế mềm lên môi khi ngủ (theo chỉ định bác sĩ).
- **Bài tập cơ miệng**: Cho trẻ thổi bong bóng, uống nước bằng ống hút để tăng cường cơ vòng môi.
- **Chỉnh nha sớm**: Nếu nguyên nhân do răng hoặc hàm, niềng răng có thể điều chỉnh cấu trúc.
- **Loại bỏ thói quen xấu**: Nhắc nhở trẻ nhẹ nhàng khi thấy trẻ há miệng vô thức.
### **4. Khi nào cần đến bệnh viện?**
Đưa trẻ đi khám ngay nếu kèm theo các dấu hiệu:
- Khó thở, thở khò khè
- Ngáy to hoặc ngừng thở khi ngủ
- Sưng đau họng kéo dài
- Mặt biến dạng rõ rệt
**Tài liệu tham khảo**:
1. Báo cáo "Rối loạn hô hấp ở trẻ em" - Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM (2023).
2. Hướng dẫn chăm sóc răng miệng trẻ em - Hiệp hội Nha khoa Việt Nam.
3. Sách "Giải pháp cho thói quen xấu ở trẻ" - TS. Nguyễn Thị Lan Anh (NXB Y Học, 2022).