Trẻ em gặp khó khăn khi đi tiểu (không thể tiểu hoặc tiểu ít) có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những lý do phổ biến và cách xử lý kịp thời giúp cha mẹ bảo vệ sức khỏe cho con.
### 1. **Nhiễm trùng đường tiểu (UTI)**
Nhiễm trùng đường tiết niệu là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ đau buốt khi tiểu hoặc không thể tiểu được. Vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo gây viêm, dẫn đến sưng tấy và tắc nghẽn. Triệu chứng đi kèm thường gồm sốt nhẹ, nước tiểu đục hoặc có mùi hôi.
### 2. **Dị tật đường tiểu bẩm sinh**
Một số trẻ mắc dị tật như hẹp niệu đạo, van niệu đạo bất thường hoặc bàng quang thần kinh. Những vấn đề này gây cản trở dòng chảy của nước tiểu, dẫn đến tình trạng ứ đọng và khó tiểu.
### 3. **Tác động tâm lý**
Căng thẳng, sợ hãi (ví dụ: trẻ sợ đi vệ sinh ở trường) hoặc thói quen nhịn tiểu lâu ngày có thể khiến trẻ mất phản xạ tiểu tự nhiên. Trường hợp này thường gặp ở trẻ từ 3–10 tuổi.
### 4. **Tác dụng phụ của thuốc**
Một số loại thuốc kháng histamine hoặc thuốc điều trị rối loạn thần kinh có thể làm giảm khả năng co bóp của bàng quang, dẫn đến bí tiểu.
### 5. **Sỏi thận hoặc sỏi bàng quang**
Sỏi đường tiết niệu chặn dòng chảy của nước tiểu, gây đau dữ dội và không thể tiểu được. Trẻ thường kêu đau vùng bụng dưới hoặc lưng.
**Cách xử lý khi trẻ không tiểu được**
- **Bổ sung nước**: Cho trẻ uống nhiều nước ấm hoặc nước ép hoa quả để kích thích tiểu tiện.
- **Chườm ấm bụng dưới**: Dùng khăn ấm đặt lên vùng bàng quang để giảm co thắt.
- **Không ép trẻ nhịn tiểu**: Nhắc nhở trẻ đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu.
- **Thăm khám bác sĩ**: Nếu trẻ không tiểu được quá 8–12 giờ, kèm theo sốt hoặc đau bụng, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
**Khi nào cần gặp bác sĩ?**
- Trẻ không thể tiểu trong hơn 12 giờ.
- Nước tiểu có máu, mủ hoặc mùi bất thường.
- Trẻ sốt cao trên 38°C, nôn mửa hoặc mệt lả.
**Tài liệu tham khảo**
1. Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM (2023). *Hướng dẫn chăm sóc trẻ mắc bệnh đường tiết niệu*.
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). *Nhiễm trùng đường tiểu ở trẻ em: Chẩn đoán và điều trị*.