### 1. **Hạ đường huyết đột ngột**
Trẻ hoạt động mạnh, nhịn ăn hoặc mắc bệnh tiểu đường có thể bị tụt đường huyết, dẫn đến chóng mặt, vã mồ hôi và ngất xỉu. Triệu chứng thường biến mất sau khi bổ sung đường qua đồ uống hoặc thức ăn nhẹ.
### 2. **Thiếu oxy não tạm thời**
Các hoạt động như đứng lên quá nhanh, hít thở gấp (do khóc lóc) hoặc mặc quần áo bó cổ có thể làm giảm lưu thông máu lên não. Trẻ thường tỉnh lại sau 1-2 phút khi được nằm xuống và nghỉ ngơi.
### 3. **Phản xạ thần kinh phế vị (Vasovagal Syncope)**
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm 50% trường hợp trẻ ngất xỉu. Cơn ngất xảy ra khi trẻ sợ hãi, đau đớn, hoặc phải đứng lâu trong môi trường nóng. Huyết áp và nhịp tim giảm đột ngột nhưng hồi phục nhanh khi trẻ nằm ngửa.
### 4. **Rối loạn nhịp tim**
Một số trẻ có bệnh lý tim bẩm sinh hoặc rối loạn điện giải có thể bị ngất do tim đập quá nhanh/chậm. Trường hợp này cần thăm khám tim mạch ngay nếu trẻ ngất kèm đau ngực hoặc khó thở.
### 5. **Động kinh dạng nhẹ (Co giật cục bộ)**
Cơn co giật ngắn ở một phần cơ thể có thể khiến trẻ mất ý thức tạm thời. Khác với ngất thông thường, trẻ thường lú lẫn vài phút sau cơn.
**Cách xử lý khi trẻ ngất xỉu:**
- Đặt trẻ nằm nghiêng, nâng chân cao hơn đầu để tăng lưu thông máu.
- Nới lỏng quần áo, đảm bảo không gian thoáng khí.
- Cho trẻ uống nước đường hoặc oresol khi tỉnh táo.
- Theo dõi nhịp thở và màu sắc da.
**Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?**
- Ngất kèm co giật, nôn ói hoặc đau đầu dữ dội.
- Trẻ dưới 6 tuổi ngất không rõ nguyên nhân.
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim hoặc đột tử.
**Phòng ngừa:**
- Cho trẻ ăn đủ bữa, tránh để bụng rỗng.
- Hạn chế đứng lâu dưới nắng hoặc nơi đông người.
- Dạy trẻ ngồi xuống ngay khi có dấu hiệu chóng mặt.
Hiện tượng trẻ ngất xỉu thường lành tính nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiềm ẩn. Cha mẹ nên ghi chép lại thời gian, hoạt động trước khi ngất và tham vấn bác sĩ nhi khoa để được chẩn đoán chính xác.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM - Hướng dẫn xử trí ngất ở trẻ em (2023)
2. Hiệp hội Tim mạch Việt Nam - Cảnh báo ngất do rối loạn nhịp tim
3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị hạ đường huyết