Cảm lạnh và rối loạn tiêu hóa là hai vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ từ 1-2 tuổi. Hệ miễn dịch non yếu cùng chế độ ăn uống chưa ổn định khiến trẻ dễ mắc bệnh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp cha mẹ xử lý khi con gặp các triệu chứng này.
**1. Xử lý khi trẻ bị cảm lạnh**
**Dấu hiệu nhận biết**: Sổ mũi, ho khan hoặc ho có đờm, sốt nhẹ (dưới 38°C), quấy khóc, chán ăn.
**Cách khắc phục**:
- **Vệ sinh mũi**: Dùng nước muối sinh lý nhỏ 2-3 giọt vào mỗi bên mũi, hút sạch dịch bằng dụng cụ chuyên dụng. Thực hiện 3-4 lần/ngày.
- **Giữ ấm cơ thể**: Mặc quần áo cotton thoáng, đắp chăn mỏng khi ngủ. Tránh để trẻ ở nơi có gió lùa.
- **Bổ sung nước**: Cho trẻ uống nước ấm, sữa mẹ hoặc dung dịch oresol để tránh mất nước.
- **Hạ sốt an toàn**: Nếu sốt trên 38°C, dùng paracetamol liều 10-15mg/kg cân nặng theo chỉ định bác sĩ.
⚠️ Lưu ý: Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc ho cho trẻ dưới 2 tuổi nếu chưa có đơn.
**2. Giải quyết rối loạn tiêu hóa ở trẻ**
**Triệu chứng điển hình**: Nôn trớ sau ăn, tiêu chảy 3-5 lần/ngày, bụng chướng, phân sống.
**Biện pháp xử lý**:
- **Điều chỉnh chế độ ăn**:
+ Tạm ngừng sữa công thức 4-6 giờ nếu trẻ nôn nhiều.
+ Cho ăn cháo loãng (gạo + cà rốt), chuối chín, táo hấp.
+ Chia thành 6-8 bữa nhỏ/ngày để giảm áp lực dạ dày.
- **Bù nước và điện giải**: Pha oresol theo tỷ lệ in trên bao bì, cho uống từng thìa nhỏ.
- **Massage bụng**: Xoa nhẹ quanh rốn theo chiều kim đồng hồ trong 5 phút để kích thích tiêu hóa.
**3. Kết hợp chăm sóc toàn diện**
- **Vệ sinh tay**: Rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và tiếp xúc với trẻ.
- **Theo dõi biến chứng**: Đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu có các dấu hiệu:
+ Sốt cao trên 39°C không hạ
+ Tiêu chảy liên tục kèm máu trong phân
+ Môi khô, mắt trũng do mất nước
- **Tăng cường miễn dịch**: Bổ sung vitamin C từ cam ép pha loãng, sữa chua không đường.
**4. Phòng ngừa tái phát**
- Duy trì chế độ ăn đủ chất xơ (rau củ mềm), hạn chế đồ ngọt.
- Tiêm phòng đầy đủ vaccine cúm, rota virus.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hướng dẫn chăm sóc trẻ bệnh - Bệnh viện Nhi Trung ương (2023)
2. Tài liệu giáo dục sức khỏe của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về tiêu chảy cấp ở trẻ em
3. Sổ tay Dinh dưỡng cho trẻ nhỏ - Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam