### 1. Nhiễm virus hoặc vi khuẩn
Phần lớn trường hợp viêm phế quản co thắt cấp tính khởi phát từ nhiễm trùng đường hô hấp do virus (như RSV, cúm) hoặc vi khuẩn (như Streptococcus pneumoniae). Các tác nhân này gây viêm niêm mạc phế quản, kích thích co thắt và tăng tiết dịch nhầy, cản trở lưu thông không khí.
### 2. Dị ứng
Tiếp xúc với dị nguyên như phấn hoa, bụi, lông động vật hoặc thức ăn có thể kích hoạt phản ứng dị ứng. Khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức, phế quản bị co thắt đột ngột, dẫn đến triệu chứng khó thở dữ dội.
### 3. Ô nhiễm môi trường
Khói thuốc lá, khí thải công nghiệp hoặc không khí ô nhiễm chứa nhiều hạt bụi mịn (PM2.5) là yếu tố kích thích phổ biến. Chúng làm tổn thương niêm mạc đường hô hấp, tăng nguy cơ viêm và co thắt.
### 4. Yếu tố di truyền
Người có tiền sử gia đình mắc hen suyễn hoặc viêm phế quản co thắt mãn tính dễ bị tái phát cấp tính do cơ địa nhạy cảm với kích thích từ môi trường.
### 5. Thay đổi thời tiết đột ngột
Nhiệt độ lạnh hoặc độ ẩm cao khiến đường thở bị kích ứng, làm trầm trọng tình trạng co thắt. Đây là lý do bệnh thường bùng phát vào mùa đông hoặc giao mùa.
### Cách phòng ngừa
- Tránh tiếp xúc với khói thuốc và môi trường ô nhiễm.
- Đeo khẩu trang khi ra đường hoặc làm việc trong khu vực nhiều bụi.
- Tiêm phòng vaccine cúm và phế cầu để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Giữ ấm cổ họng khi trời lạnh.
### Điều trị
Bác sĩ thường kê thuốc giãn phế quản (salbutamol), corticosteroid dạng hít để giảm viêm, và kháng sinh nếu nguyên nhân do vi khuẩn. Trường hợp nặng cần nhập viện theo dõi.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Bộ Y tế Việt Nam - Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp (2023).
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Báo cáo về ô nhiễm không khí và sức khỏe.
3. Tạp chí Hô hấp Châu Á - Nghiên cứu vai trò của virus trong viêm phế quản co thắt.