### 1. **Chế độ ăn thiếu chất xơ**
Thực đơn nhiều đạm, tinh bột nhưng ít rau củ, trái cây khiến phân khô cứng. Trẻ em cần 14–20g chất xơ/ngày tùy độ tuổi. Ưu tiên bổ sung bơ, chuối, khoai lang và ngũ cốc nguyên hạt.
### 2. **Uống không đủ nước**
Nước giúp làm mềm phân. Trẻ dưới 8 tuổi cần 1–1.5 lít nước/ngày (bao gồm sữa và canh). Dấu hiệu mất nước: môi khô, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu.
### 3. **Nhịn đại tiện**
Trẻ mải chơi, sợ nhà vệ sinh lạ hoặc đau rát hậu môn thường nín đi ngoài. Phân tích tụ lâu gây táo bón nặng hơn. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ hình thành thói quen đi vệ sinh đều đặn.
### 4. **Tác dụng phụ của thuốc**
Một số thuốc (kháng sinh, bổ sung sắt) có thể gây táo bón. Tham khảo bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc dùng thêm men vi sinh.
### 5. **Bệnh lý tiềm ẩn**
5% trường hợp táo bón liên quan đến bệnh:
- Suy giáp bẩm sinh
- Bệnh Hirschsprung (phình đại tràng)
- Rối loạn chuyển hóa
### 6. **Yếu tố tâm lý**
Stress do thay đổi môi trường (đi học, sinh em bé) ảnh hưởng đến nhu động ruột. Trò chuyện và tạo không khí vui vẻ giúp trẻ thoải mái hơn.
**GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA**
- Tăng chất xơ từ từ để tránh đầy bụng
- Cho trẻ vận động 30 phút/ngày
- Massage bụng theo chiều kim đồng hồ
- Dùng sữa công thức có bổ sung FOS/GOS
**KHI NÀO CẦN GẶP BÁC SĨ?**
Nếu trẻ táo bón kèm các dấu hiệu:
- Nôn mửa liên tục
- Phân có máu
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Táo bón kéo dài hơn 2 tuần
Táo bón ở trẻ em hoàn toàn có thể cải thiện khi xác định đúng nguyên nhân. Kết hợp dinh dưỡng hợp lý, thói quen sinh hoạt lành mạnh và theo dõi sát sao sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) - "Constipation in Children" (2022)
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Hướng dẫn dinh dưỡng cho trẻ nhỏ
3. Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM - Tài liệu giáo dục sức khỏe