### 1. **Yếu tố di truyền**
Nhiều trường hợp trẻ mắc bệnh tuyến giáp do di truyền từ cha mẹ hoặc người thân có tiền sử bệnh lý liên quan. Đột biến gen (như gen _TRK_ hoặc _RET_) có thể gây u tuyến giáp hoặc suy giáp bẩm sinh.
### 2. **Thiếu hụt i-ốt trong chế độ ăn**
I-ốt là vi chất quan trọng để tuyến giáp sản xuất hormone. Trẻ thiếu i-ốt do khẩu phần ăn nghèo nàn (ít hải sản, muối i-ốt) dễ bị **bướu cổ** hoặc **suy giáp**, ảnh hưởng đến trí thông minh và tăng trưởng.
### 3. **Bệnh tự miễn**
- **Viêm tuyến giáp Hashimoto**: Hệ miễn dịch tấn công nhầm tế bào tuyến giáp, gây viêm và giảm chức năng. Triệu chứng thường xuất hiện từ 6–15 tuổi.
- **Basedow (Graves)**: Tuyến giáp hoạt động quá mức do kháng thể kích thích, phổ biến ở tuổi dậy thì.
### 4. **Ảnh hưởng từ môi trường**
- **Nhiễm phóng xạ**: Tiếp xúc với chất phóng xạ (qua điều trị ung thư hoặc môi trường ô nhiễm) làm tăng nguy cơ u tuyến giáp.
- **Hóa chất độc hại**: Thuốc trừ sâu, BPA trong nhựa có thể phá vỡ nội tiết tố.
### 5. **Dị tật bẩm sinh**
Khoảng 1/3.000 trẻ sơ sinh bị **suy giáp bẩm sinh** do tuyến giáp không phát triển đúng trong bào thai. Nếu không được phát hiện sớm (qua xét nghiệm máu gót chân), trẻ có thể chậm lớn và tổn thương não.
### 6. **Tác dụng phụ của thuốc**
Một số loại thuốc điều trị tim, thần kinh hoặc kháng virus có thể ức chế chức năng tuyến giáp nếu dùng lâu dài.
### Cách phòng ngừa bệnh tuyến giáp ở trẻ
- **Bổ sung đủ i-ốt**: Sử dụng muối i-ốt, tăng cường cá biển, rong biển.
- **Kiểm tra sức khỏe định kỳ**: Xét nghiệm máu đánh giá hormone TSH và FT4.
- **Tránh tiếp xúc hóa chất**: Hạn chế đồ nhựa kém chất lượng và thuốc trừ sâu.
- **Chế độ ăn cân bằng**: Bổ sung kẽm, selen, vitamin D để hỗ trợ tuyến giáp.
Nếu trẻ có dấu hiệu như mệt mỏi kéo dài, sụt cân/tăng cân đột ngột, hoặc cổ sưng to, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa nội tiết để được chẩn đoán chính xác. Điều trị sớm giúp trẻ phục hồi chức năng tuyến giáp và phát triển toàn diện.
---
**Tài liệu tham khảo**:
1. Bộ Y tế Việt Nam - Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh tuyến giáp (2023).
2. Tạp chí Nhi khoa Quốc tế - _Thyroid Disorders in Children: Causes and Management_.
3. Mayo Clinic - _Pediatric Thyroid Disease_.