**1. Dị ứng mắt**
Dị ứng là nguyên nhân hàng đầu gây sưng mí mắt ở trẻ. Các tác nhân phổ biến bao gồm:
- Phấn hoa, bụi nhà
- Lông thú cưng
- Hóa chất trong dầu gội/sữa tắm
Triệu chứng đi kèm: Đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa. Giải pháp: Vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý, tránh tác nhân gây dị ứng.
**2. Viêm kết mạc**
Bệnh mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn gây ra thường gặp ở trẻ 2-7 tuổi. Đặc điểm nhận biết:
- Mắt đỏ rõ rệt
- Gỉ mắt vàng/xanh
- Sưng mí kèm đau nhức
Cần đưa trẻ đến bác sĩ để được chỉ định thuốc nhỏ mắt phù hợp.
**3. Chắp/lẹo mắt**
Tắc tuyến dầu ở mí mắt gây u nhỏ kèm theo:
- Sưng cục bộ
- Đau khi chạm vào
- Đỏ vùng tổn thương
Xử lý: Chườm ấm 4-5 lần/ngày, mỗi lần 10 phút. Tránh tự ý nặn chắp.
**4. Tổn thương cơ học**
Trẻ dụi mắt quá mạnh hoặc va đập có thể gây:
- Bầm tím quanh mắt
- Sưng nề
- Chảy máu kết mạc (nếu nặng)
Theo dõi trong 24 giờ đầu, nếu sưng tăng cần đến cơ sở y tế.
**5. Rối loạn giấc ngủ**
Thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu giấc ở trẻ có thể biểu hiện:
- Sưng mí nhẹ buổi sáng
- Quầng thâm mắt
- Mệt mỏi
Biện pháp: Điều chỉnh lịch ngủ khoa học, bổ sung đủ nước.
**6. Nhiễm trùng xoang**
Viêm xoang hàm trên ở trẻ thường kèm theo:
- Sưng mí dưới
- Sốt nhẹ
- Nghẹt mũi kéo dài
Cần điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
**7. Bệnh hệ thống**
Một số bệnh lý toàn thân như:
- Suy thận
- Bệnh tuyến giáp
- Rối loạn chuyển hóa
Triệu chứng đặc trưng: Sưng mí kèm phù nề các vùng khác trên cơ thể.
**Khi nào cần gặp bác sĩ?**
- Sưng kéo dài quá 3 ngày
- Kèm sốt cao hoặc giảm thị lực
- Trẻ đau nhiều, không mở được mắt
- Có dị vật trong mắt
**Phòng ngừa sưng mí mắt cho trẻ**
1. Vệ sinh tay thường xuyên
2. Tránh để trẻ dụi mắt
3. Thay ga gối định kỳ
4. Bổ sung vitamin A qua thực phẩm
5. Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài
Hiểu rõ nguyên nhân gây sưng mí mắt dưới ở trẻ giúp cha mẹ có cách xử trí kịp thời. Trường hợp triệu chứng không thuyên giảm sau 48 giờ chăm sóc tại nhà, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám chuyên sâu.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Hội Nhãn khoa Việt Nam (2023) - Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh mắt trẻ em
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Tài liệu về chăm sóc mắt cộng đồng
3. Tạp chí Nhi khoa Hoa Kỳ - Bài báo "Common Eye Problems in Children"