Ho là phản ứng tự nhiên của cơ thể để loại bỏ dị vật từ đường hô hấp. Tuy nhiên, nếu tình trạng ho ở trẻ 14 tuổi kéo dài trên 3 tuần mà không thuyên giảm, cha mẹ cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.
### **Nguyên nhân khiến trẻ ho mãi không khỏi**
1. **Nhiễm trùng đường hô hấp**: Viêm phế quản, viêm phổi, ho gà hoặc cảm cúm kéo dài có thể gây ho dai dẳng.
2. **Dị ứng**: Bụi, phấn hoa, lông thú cưng kích thích niêm mạc họng.
3. **Hen suyễn**: Triệu chứng điển hình là ho về đêm, khò khè, khó thở.
4. **Trào ngược dạ dày thực quản**: Axit dạ dày trào ngược gây viêm họng và ho.
5. **Hội chứng ho sau nhiễm virus**: Ho khan kéo dài sau khi khỏi cảm lạnh.
### **Cách xử lý khi trẻ ho lâu ngày không khỏi**
1. **Đưa trẻ đi khám chuyên khoa**
- Xét nghiệm máu, chụp X-quang phổi hoặc test dị ứng để xác định nguyên nhân.
- Tuân thủ phác đồ điều trị: Dùng thuốc kháng sinh (nếu nhiễm khuẩn), thuốc kháng histamine (dị ứng), hoặc thuốc giãn phế quản (hen suyễn).
2. **Điều chỉnh môi trường sống**
- Vệ sinh nhà cửa, hút bụi thường xuyên.
- Sử dụng máy lọc không khí nếu trẻ dị ứng với bụi.
- Tránh tiếp xúc với khói thuốc, hóa chất.
3. **Tăng cường sức đề kháng**
- Bổ sung vitamin C (cam, ổi), kẽm (thịt gà, hạt bí) và probiotic (sữa chua).
- Khuyến khích trẻ tập thể dục nhẹ 30 phút/ngày.
4. **Mẹo giảm ho tại nhà**
- **Mật ong ấm**: Pha 1-2 thìa mật ong với nước ấm, uống trước khi ngủ (không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi).
- **Súc họng nước muối**: Giúp sát khuẩn cổ họng, giảm ngứa họng.
- **Xông hơi tinh dầu**: Dùng tinh dầu khuynh diệp hoặc bạc hà để thông mũi họng.
### **Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?**
- Ho ra máu hoặc đờm xanh/vàng đậm.
- Sốt cao trên 39°C, khó thở, đau tức ngực.
- Trẻ mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân.
**Lưu ý**: Không tự ý dùng thuốc ho cho trẻ trên 6 tuổi quá 7 ngày mà không có chỉ định bác sĩ.
### **Phòng ngừa ho tái phát**
- Tiêm phòng đầy đủ (cúm, ho gà).
- Giữ ấm cổ họng khi trời lạnh.
- Uống đủ 1.5-2 lít nước/ngày để làm loãng đờm.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Bộ Y tế Việt Nam - Hướng dẫn điều trị bệnh hô hấp ở trẻ em (2023).
2. Tạp chí Nhi khoa Việt Nam - Số tháng 5/2023.
3. Mayo Clinic - Chronic cough in adolescents.
4. WHO - Guidelines for managing childhood allergies.