### 1. **Dự trữ sắt thấp từ khi sinh**
Trẻ sinh non (dưới 37 tuần) hoặc nhẹ cân thường có lượng sắt dự trữ thấp hơn trẻ đủ tháng. Sắt từ mẹ được truyền chủ yếu trong 3 tháng cuối thai kỳ. Thiếu hụt này khiến trẻ dễ thiếu máu khi bước sang tháng thứ 6.
### 2. **Chế độ ăn thiếu sắt**
Giai đoạn 6 tháng là thời điểm trẻ bắt đầu ăn dặm. Nếu thực đơn **không bổ sung thực phẩm giàu sắt** (thịt đỏ, lòng đỏ trứng, ngũ cốc tăng cường), trẻ không đáp ứng đủ nhu cầu 11mg sắt/ngày theo khuyến cáo của WHO.
### 3. **Sữa mẹ không cung cấp đủ sắt**
Mặc dù sữa mẹ chứa sắt dễ hấp thu, nhưng lượng sắt trong sữa giảm dần sau 6 tháng. Trẻ bú mẹ hoàn toàn mà không được bổ sung thức ăn giàu sắt sẽ có nguy cơ thiếu máu cao gấp 3 lần (theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Việt Nam).
### 4. **Nhiễm giun hoặc bệnh lý tiêu hóa**
Các bệnh như **nhiễm giun móc**, viêm ruột mạn tính làm giảm hấp thu sắt. Trẻ có biểu hiện tiêu chảy kéo dài, phân có máu cần được kiểm tra kịp thời.
### 5. **Yếu tố di truyền**
Các bệnh lý như **thalassemia** (tan máu bẩm sinh) chiếm 5-7% trường hợp thiếu máu ở trẻ em Việt Nam. Trẻ thường xanh xao, vàng da, bụng to do lách to.
**Dấu hiệu nhận biết sớm:**
- Da nhợt nhạt (đặc biệt ở lòng bàn tay, môi)
- Trẻ mệt mỏi, ít vận động
- Nhịp tim nhanh bất thường
- Chậm tăng cân
**Giải pháp phòng ngừa:**
- Cho trẻ uống **sữa công thức tăng cường sắt** nếu không bú mẹ
- Bổ sung **thịt bò xay nhuyễn**, **bơ đậu phộng** vào cháo ăn dặm
- Tầm soát thiếu máu định kỳ tại cơ sở y tế
- Sử dụng thuốc bổ sung sắt theo chỉ định bác sĩ
**Lưu ý quan trọng:** Không tự ý cho trẻ uống sắt khi chưa xét nghiệm máu. Thừa sắt có thể gây ngộ độc, tổn thương gan.
---
**Tài liệu tham khảo:**
1. Hướng dẫn của WHO về bổ sung sắt cho trẻ nhỏ (2022)
2. Báo cáo thường niên của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam
3. Khuyến cáo của Hội Nhi khoa Việt Nam về thiếu máu ở trẻ em