
### 1. **Yếu tố di truyền**
Nếu cha hoặc người thân trong gia đình có tiền sử dậy thì muộn, bé trai có nguy cơ cao gặp tình trạng tương tự. Đây gọi là **dậy thì muộn thể chất đơn thuần** và thường không gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
### 2. **Thiếu hụt hormone**
- **Suy tuyến yên hoặc vùng dưới đồi**: Hai cơ quan này kiểm soát việc sản xuất *** – hormone quan trọng cho quá trình dậy thì. Nếu chúng hoạt động kém, cơ thể sẽ thiếu hormone để kích thích phát triển.
- **Hội chứng Kallmann**: Một rối loạn hiếm gặp gây thiếu hụt hormone sinh dục kết hợp với mất khứu giác.
### 3. **Bệnh mãn tính hoặc suy dinh dưỡng**
Các bệnh như **tiểu đường**, **bệnh thận**, hoặc **bệnh celiac** (không dung nạp gluten) có thể làm chậm quá trình phát triển. Thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là protein, kẽm và vitamin D, cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất hormone.
### 4. **Rối loạn nhiễm sắc thể**
- **Hội chứng Klinefelter**: Bé trai mang nhiễm sắc thể XXY thay vì XY, dẫn đến tinh hoàn nhỏ và giảm ***.
- **Hội chứng Down**: Có thể đi kèm với chậm phát triển thể chất và tinh thần.
### 5. **Căng thẳng tâm lý**
Áp lực học tập, sang chấn tâm lý hoặc gia đình không hạnh phúc có thể ức chế quá trình sản xuất hormone, khiến dậy thì diễn ra chậm hơn.
### 6. **Tác dụng phụ của thuốc hoặc hóa chất**
Một số loại thuốc điều trị ung thư, thuốc corticoid dài ngày hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể làm rối loạn hệ nội tiết.
**Khi nào cần gặp bác sĩ?**
Nếu bé trai trên 14 tuổi mà chưa có dấu hiệu dậy thì (không tăng chiều cao, tinh hoàn không phát triển), cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm. Các phương pháp như **xét nghiệm máu**, **chụp X-quanh xương** hoặc **MRI não** sẽ giúp xác định nguyên nhân chính xác.
**Điều trị dậy thì muộn**
- **Bổ sung *****: Dạng gel, tiêm hoặc miếng dán để kích thích phát triển đặc tính sinh dục.
- **Điều trị bệnh nền**: Kiểm soát các bệnh mãn tính hoặc cân bằng dinh dưỡng.
- **Hỗ trợ tâm lý**: Giúp trẻ tự tin hơn trong giai đoạn thay đổi cơ thể.
---
**Tài liệu tham khảo:**
1. Mayo Clinic. (2022). *Delayed puberty in boys: Causes and management*.
2. National Health Service (NHS). (2023). *Late or delayed puberty*.
3. Hormone Health Network. (2021). *Understanding Delayed Puberty*.