Gan là cơ quan quan trọng giúp giải độc và chuyển hóa chất dinh dưỡng. Ở trẻ em, tổn thương gan có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện. Nhận biết sớm các triệu chứng giúp cha mẹ can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
**1. Vàng da và mắt**
Vàng da là triệu chứng điển hình nhất. Màu vàng xuất hiện đầu tiên ở mặt, lòng bàn tay/chân, sau lan toàn thân. Kèm theo vàng tròng trắng mắt. Nguyên nhân do bilirubin tích tụ khi gan không lọc được chất thải.
**2. Nước tiểu sẫm màu**
Nước tiểu trẻ chuyển màu vàng đậm hoặc nâu, dù uống đủ nước. Dấu hiệu này liên quan đến rối loạn chức năng bài tiết mật của gan.
**3. Phân bạc màu hoặc có máu**
Phân nhạt màu, xám hoặc trắng đục do thiếu mật. Trường hợp nặng, trẻ có thể đi ngoài ra máu vì xuất huyết đường tiêu hóa.
**4. Chướng bụng bất thường**
Bụng phình to dù trẻ không tăng cân, kèm theo tĩnh mạch nổi rõ quanh rốn. Đây là dấu hiệu của cổ trướng do gan mất khả năng tổng hợp protein.
**5. Mệt mỏi và chán ăn**
Trẻ uể oải, lười vận động, bỏ bú hoặc ăn ít. Gan yếu làm giảm dự trữ năng lượng, gây suy nhược kéo dài.
**6. Ngứa da không rõ nguyên nhân**
Trẻ thường xuyên gãi ngứa, da xuất hiện mẩn đỏ. Chất độc ứ đọng trong máu kích thích thần kinh dưới da.
**Biện pháp phòng ngừa và xử lý**
- Cho trẻ tiêm phòng vaccine viêm gan B đủ liều.
- Đảm bảo chế độ ăn ít dầu mỡ, tăng cường rau xanh.
- Tránh tự ý dùng thuốc hạ sốt không theo chỉ định.
- Đưa trẻ khám ngay nếu có ≥2 triệu chứng kể trên.
**Khi nào cần gặp bác sĩ?**
Các dấu hiệu như vàng da kéo dài trên 2 tuần, nôn ra máu, hoặc co giật cần cấp cứu ngay. Xét nghiệm máu và siêu âm gan giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Bệnh viện Nhi Trung ương - Hướng dẫn chẩn đoán bệnh gan nhi khoa (2023)
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Tài liệu về phòng chống viêm gan ở trẻ em
3. Healthline - Early Signs of Liver Problems in Children