Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một tình trạng phổ biến ở trẻ em, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và kiểm soát hành vi. Trong điều trị, thuốc là phương pháp thường được chỉ định. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lo lắng: **"Liệu thuốc điều trị tăng động có gây tác dụng phụ nguy hiểm cho con không?"**. Bài viết này sẽ phân tích kỹ lưỡng về vấn đề này.
### 1. Các loại thuốc điều trị ADHD phổ biến
Hai nhóm thuốc chính được sử dụng:
- **Kích thích thần kinh** (Methylphenidate, Amphetamine): Giúp cải thiện sự tập trung bằng cách điều chỉnh chất dẫn truyền thần kinh.
- **Không kích thích** (Atomoxetine, Guanfacine): Thường dùng khi trẻ không đáp ứng hoặc gặp tác dụng phụ với nhóm kích thích.
### 2. Tác dụng phụ thường gặp
Theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH), các tác dụng phụ nhẹ có thể bao gồm:
- **Giảm cảm giác thèm ăn**: Trẻ ăn ít hơn trong ngày.
- **Khó ngủ**: Một số thuốc gây kích thích nhẹ, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- **Đau đầu hoặc đau bụng**: Thường xuất hiện trong giai đoạn đầu dùng thuốc.
- **Thay đổi tâm trạng**: Trẻ dễ cáu gắt hoặc lo lắng.
**Lưu ý**: Hầu hết tác dụng phụ này sẽ giảm dần sau vài tuần khi cơ thể thích nghi.
### 3. Tác dụng phụ nghiêm trọng (hiếm gặp)
Một số trường hợp có thể gặp phản ứng nặng như:
- **Tăng nhịp tim hoặc huyết áp**: Cần theo dõi định kỳ nếu trẻ có tiền sử tim mạch.
- **Rối loạn tâm thần**: Rất hiếm, thường liên quan đến liều cao hoặc cơ địa nhạy cảm.
- **Phát ban dị ứng**: Ngừng thuốc ngay và thông báo cho bác sĩ.
### 4. Làm gì để giảm rủi ro?
- **Tuân thủ chỉ định**: Không tự ý điều chỉnh liều hoặc ngừng thuốc đột ngột.
- **Khám định kỳ**: Đánh giá hiệu quả và phát hiện sớm tác dụng phụ.
- **Kết hợp liệu pháp hành vi**: Giúp giảm phụ thuộc vào thuốc.
### 5. Khi nào nên ngừng thuốc?
Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng như **co giật, hoang tưởng, hoặc suy tim**, cần dừng thuốc ngay và tìm phương án thay thế.
### 6. Có phương pháp không dùng thuốc không?
Một số lựa chọn như **trị liệu tâm lý**, **chế độ ăn giàu omega-3**, và **tập thể dục** có thể hỗ trợ, nhưng hiệu quả tùy thuộc vào mức độ ADHD.
### Kết luận
Thuốc điều trị ADHD có thể gây tác dụng phụ, nhưng đa phần ở mức nhẹ và kiểm soát được. **Phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để cân bằng lợi ích và rủi ro**, đồng thời theo dõi sát sao phản ứng của trẻ.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH) - "ADHD Medications: Safety Guide for Parents".
2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - "Guidelines on Childhood Mental Health Disorders".
3. Hiệp hội Nhi khoa Việt Nam - "Khuyến cáo điều trị ADHD năm 2022".