### 1. **Căng thẳng và thay đổi tâm lý**
Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến vùng dưới đồi (hypothalamus) – nơi kiểm soát hormone sinh sản. Điều này có thể làm rối loạn chu kỳ, dẫn đến **chậm kinh** hoặc mất kinh. Giải pháp là tập yoga, thiền hoặc ngủ đủ 7-8 tiếng/ngày để cân bằng cảm xúc.
### 2. **Thay đổi cân nặng đột ngột**
Giảm cân quá mức hoặc tăng cân nhanh làm biến động nồng độ estrogen, gây **kinh nguyệt không đều**. Phụ nữ có chỉ số BMI dưới 18 hoặc trên 30 cần điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh.
### 3. **Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)**
PCOS là nguyên nhân phổ biến gây **trễ kinh** do cơ thể sản xuất dư thừa androgen. Triệu chứng đi kèm bao gồm mụn trứng cá, rậm lông và khó mang thai. Chẩn đoán sớm qua xét nghiệm máu và siêu âm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.
### 4. **Tác dụng phụ của thuốc tránh thai**
Thuốc tránh thai nội tiết có thể làm chu kỳ ngắn hơn hoặc dài hơn bình thường. Sau khi ngừng thuốc, kinh nguyệt thường trở lại sau 3-6 tháng.
### 5. **Mãn kinh sớm**
Khoảng 1% phụ nữ dưới 40 tuổi gặp tình trạng suy buồng trứng sớm, dẫn đến **chậm kinh** hoặc ngừng kinh. Xét nghiệm FSH (hormone kích thích nang trứng) giúp chẩn đoán chính xác.
### 6. **Vấn đề tuyến giáp**
Tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc kém (suy giáp) đều ảnh hưởng đến chu kỳ. Kiểm tra nồng độ TSH và T4 để phát hiện bất thường.
### 7. **Mang thai**
Trễ kinh là dấu hiệu đầu tiên của thai kỳ. Nếu nghi ngờ, hãy dùng que thử thai hoặc xét nghiệm Beta-HCG tại bệnh viện.
### Khi nào cần gặp bác sĩ?
- Trễ kinh liên tục trên 3 chu kỳ.
- Đau bụng dữ dội kèm chảy máu bất thường.
- Có triệu chứng như rụng tóc, mệt mỏi kéo dài.
### Biện pháp phòng ngừa
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Hạn chế rượu bia và chất kích thích.
- Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần.
**Tài liệu tham khảo:**
1. Mayo Clinic. (2023). "Missed Periods: 7 Reasons Besides Pregnancy".
2. WHO. (2022). "Reproductive Health and Menstrual Disorders".
3. NIH. (2021). "Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) Diagnosis Guidelines".